ଜେଏସଡବ୍ଲୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାର ଢ଼ିଙ୍କିଆରେ ଜବରଦସ୍ତ ଜମି ଅଧିଗ୍ରହଣ ଏବଂ ପୋଲିସ ଦମନ ଉପରେ ଜନ ଆୟୋଗର ରିପୋର୍ଟ ଉନ୍ମୋଚନ ।।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ତା ୬/୦୯/୨୪: ଓଡ଼ିଶାର ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଜେଏସଡବ୍ଲୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଢ଼ିଙ୍କିଆରେ ଜବରଦସ୍ତ ଜମି ଅଧିଗ୍ରହଣ ଏବଂ ପୋଲିସର ଦମନ ଉପରେ ତଥ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଢ଼ିଙ୍କିଆ ପୀଡିତଙ୍କ ପାଇଁ ସଂହତି ମଞ୍ଚ, ଲୋକ ଶକ୍ତି ଅଭିଯାନ, ଓଡିଶା ପାଇଁ ଏକତା ଫୋରମ୍ ପକ୍ଷରୁ ୭ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୩ ରେ ଜନ ଆୟୋଗ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା। ଢ଼ିଙ୍କିଆ ଅଞ୍ଚଳର ପରିସ୍ଥିତିର ସମୀକ୍ଷାରୁ ଜଣାଯାଇଛି ଯେ ଜିନ୍ଦଲ ଷ୍ଟିଲ ୱାର୍କସ (JSW)ର ଜିନ୍ଦଲ ଉତ୍କଳ ଷ୍ଟିଲ୍ ଲିମିଟେଡ୍ (JUSL) ଦ୍ୱାରା ବାର୍ଷିକ ୧୩.୨ ନିୟୁତ ଟନ୍ ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ୍ ଷ୍ଟିଲ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟ ପାଇଁ ଜମି ଅଧିଗ୍ରହଣରୁ କ୍ରମାଗତ ଉତ୍ତେଜନା ଦେଖାଦେଇଛି | ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଶାସନ ଦ୍ବାରା ଦମନ, ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଏବଂ ପାରମ୍ପରିକ ଜଙ୍ଗଲବାସୀଙ୍କ ଅଧିକାରକୁ ଅବମାନନା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରୁଥିବା ସ୍ଥାନୀୟ ଜନସାଧାରଣ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏହି ଜନ ଆୟୋଗ ନିକଟରେ ପ୍ରଭାବିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ୧୦୦ ରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଆଇନଗତ ଅଧିକାରକୁ ହନନ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି।

ଭାରତର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ପୂର୍ବତନ ବିଚାରପତି ଜଷ୍ଟିସ୍ ମଦନ ଲୋକୁର, ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ବରିଷ୍ଠ ଆଇନଜୀବୀ ଶ୍ରୀ ସଞ୍ଜୟ ପାରିଖଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାଖଲ କରାଯାଇଥିବାବେଳେ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶ ଗବେଷଣା କେନ୍ଦ୍ରର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତଥା ରାଜନୈତିକ ବିଜ୍ଞାନର ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରଫେସର ମନୋରଂଜନ ମହାନ୍ତି ତଥା, ଦିଲ୍ଲୀ ସ୍କୁଲ ଅଫ୍ ଇକୋନୋମିକ୍ସର ସମାଜବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରଫେସର ନନ୍ଦିନୀ ସୁନ୍ଦର, ଅଲ-ଇଣ୍ଡିଆ କିସାନ ସଭାର ବରିଷ୍ଠ ନେତା ଶ୍ରୀ ହାନାନ୍ ମୋଲ୍ଲା ଏବଂ ନର୍ମଦା ବଞ୍ଚାଅ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ର ନେତା ମେଧା ପାଟକରଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଏହି ଆୟୋଗ ନିକଟରେ ୧୦ ଟି ମାମଲା ଦାଖଲ କରାଯାଇଥିଲା।
ଆୟୋଗର ସଦସ୍ୟମାନେ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୩ ରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ଜନ ଶୁଣାଣିରୁ ପ୍ରମୁଖ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟଗୁଡିକ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଆକାରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ମିଳିତ ଭାବରେ ୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୪ରେ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ପୂର୍ବତନ ବିଚାରପତି ଜଷ୍ଟିସ ମଦନ ଲୋକୁରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉନ୍ମୋଚିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଆୟୋଗର ସଦସ୍ୟ ମାନଙ୍କ ସହିତ ବରିଷ୍ଠ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ତଥା ପରିବେଶ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସାମନ୍ତରl ମଧ୍ୟ ଜନ ଆୟୋଗ ଦ୍ବାରା ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଉନ୍ମୋଚନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।

“ଓଡ଼ିଶାର ଜଗତସିଂହପୁରର ଢ଼ିଙ୍କିଆରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଜେଏସଡବ୍ଲୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଜବରଦସ୍ତ ଜମି ଅଧିଗ୍ରହଣ ଏବଂ ପୋଲିସ୍ ଦମନ ଉପରେ ଲୋକ ଆୟୋଗ” ନାମକ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଲୋକ ଆୟୋଗ ସ୍ଥାନୀୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ, ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏବଂ କର୍ପୋରେଟ୍ ସ୍ୱାର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ବିବାଦ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି।
ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଏବଂ ଜମି ବ୍ୟବହାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୬, ୨୦୨୪ରେ ଏହି ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିବାବେଳେ ଜଷ୍ଟିସ ମଦନ ଲୋକୁର ଏହି ରିପୋର୍ଟ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇ କହିଥିଲେ, “ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଢ଼ିଙ୍କିଆରେ ଗ୍ରାମବାସୀ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ସଂଘର୍ଷର ବିସ୍ତୃତ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସେମାନଙ୍କର ଆଇନଗତ ଯୁଦ୍ଧ, ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଶାସନ ଦ୍ବାରା ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ଦମନକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଜୀବିକା ଏବଂ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଧିକାର ଉପରେ ତାହା ବ୍ୟାପକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି। ”
ସେ କହିଛନ୍ତି, “ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଢ଼ିଙ୍କିଆରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଧିବାସୀ ଓ ପାରମ୍ପରିକ ଜଙ୍ଗଲବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଆଇନଗତ ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ନିରନ୍ତର ପ୍ରତିରୋଧ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ମହାନଦୀ ନଦୀରୁ ଜଳ ବ୍ୟବହାର, ଭୂତଳ ଜଳ ସ୍ତର ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ପ୍ରକଳ୍ପର ପରିବେଶ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ବିଶେଷ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଛି। ପାରାଦୀପ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦ୍ୟମାନ ପ୍ରଦୂଷଣ ସ୍ତରକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପ୍ରକଳ୍ପର କୌଣସି ଅଗ୍ରଗତି ପୂର୍ବରୁ ଏହି ପରିବେଶ ସମସ୍ୟାର ପୁଙ୍ଖାନୁପୁଙ୍ଖ ସମାଧାନ କରାଯିବାକୁ ଏହି ରିପୋର୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଛି।
ମେଧା ପାଟକର (ନର୍ମଦା ବଞ୍ଚାଅ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତ୍ରୀ ) କହିଛନ୍ତି ଯେ ପୋସ୍କୋ ଏବଂ ଜେଏସଡବ୍ଲୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଜବରଦଖଲ ଓ ବିସ୍ଥାପିତଙ୍କ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ମାନବ ଅଧିକାର କର୍ମୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ମୋଟ ୪୫୧ ଟି ମାମଲା ଦାୟର କରାଯାଇଛି। ଏଥିସହ ୫୦୦ ମହିଳାଙ୍କ ସମେତ ୨୫୦୦ ଲୋକଙ୍କ ବିରୋଧରେ ୱାରେଣ୍ଟ ଜାରି କରାଯାଇଛି। ସେମାନେ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଗିରଫ ହେବାର ସ୍ଥାୟୀ ବିପଦର ସମ୍ଭାବନା ମଧ୍ୟରେ ରହିଛନ୍ତି | ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅଧିକାର ବିନା ବଞ୍ଚିଥିବା ଢ଼ିଙ୍କିଆର ନିରୀହ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଏପରି ପରାଧୀନତାର କଳଙ୍କରୁ ମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଶ୍ରୀମତୀ ପାଟକର କହିଛନ୍ତି ।

ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ବରିଷ୍ଠ ଆଡଭୋକେଟ୍ ଶ୍ରୀ ସଞ୍ଜୟ ପାରିଖ୍ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ୨୦୧୯ ରୁ ୨୦୨୩ ମଧ୍ୟରେ ଗିରଫ, ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ତଥା ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ଟି ଅପରାଧିକ ମାମଲା ଦାଖଲ ଭଳି ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କଠାରୁ ଆୟୋଗର ସାକ୍ଷ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି। ଅନେକ ଗ୍ରାମବାସୀ ନିଜ ଘର ଛାଡି ପଳାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି। ଗିରଫ ଏବଂ ନିର୍ଯାତନା ଭୟରେ ଜଙ୍ଗଲରେ ଲୁଚି ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି | ଏହି ଅପରାଧିକ ମାମଲା ପ୍ରତ୍ୟାହାର ଏବଂ ସମସ୍ତ ଦମନକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତୁରନ୍ତ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଆୟୋଗ ଦୃଢ ଭାବରେ ସୁପାରିଶ କରିଛି। ଏଥିରେ ଜୋର୍ ଦେଇ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଦିଆଯାଇଛି ଯେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ବିରୋଧ ଏବଂ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ନାଗରିକ ମାନଙ୍କର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଧିକାର ରହିଛି।
ଲୋକ ଆୟୋଗର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁପାରିଶ୍ ମଧ୍ୟ କରିଛି ।
୨୦୦୬ର ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାରକୁ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବା ବେଆଇନ ଅଟେ। ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ସ୍ୱୀକୃତି ଏବଂ ଯାଞ୍ଚ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନକରି ଆଦିବାସୀ ଏବଂ ପାରମ୍ପରିକ ଜଙ୍ଗଲ ନିବାସୀମାନଙ୍କୁ ବହିଷ୍କାର କରିବା ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅନ୍ୟାୟ ଅଟେ | ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡିକୁ ସେମାନଙ୍କ ଜମିରେ ପୁନଃସ୍ଥାପିତ କରିବା ଉଚିତ୍ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ଜଙ୍ଗଲ କିମ୍ବା ପରିବେଶ ମଞ୍ଜୁର ଦିଆଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ |
ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଏବଂ ଏହାର ବେଆଇନ ଉଚ୍ଛେଦ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଅନୁପାଳନ କରିବାରେ ବିଫଳ ହେବା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ, ପ୍ରଭାବିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡିକ ସେମାନଙ୍କ ସାମ୍ବିଧାନିକ ତଥା ମାନବିକ ଅଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଯଥାର୍ଥ ଦର୍ଶାଯାଇଛି।
ଅସୁରକ୍ଷିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅତ୍ୟଧିକ ପୋଲିସ୍ ବଳର ବ୍ୟବହାର ଆଇନଗତ ଭାବରେ ଅନୁମତିପ୍ରାପ୍ତ ନୁହେଁ | ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନ କମିଟି ଗଠନ କରି ପୋଲିସର ଅତ୍ୟାଚାର ପାଇଁ ଦାୟୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବିରୋଧରେ ତୁରନ୍ତ ଆଇନଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ବୋଲି ଆୟୋଗ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି| ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ସମସ୍ତ ଅପରାଧିକ ମାମଲା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯାଉ। ବେଆଇନ ତଥା ଅନ୍ୟାୟ କାର୍ଯ୍ୟ ବିରୋଧରେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ବିରୋଧ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିବାରୁ ସେମାନେ ପୋଲିସର ଧମକ୍ ଓ ଅତ୍ୟାଚାର ସହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।
ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବା ସହ ଉପଯୁକ୍ତ ପୁନଃ ଥଇଥାନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କର ଜମି ଏବଂ ପାନବରଜ କ୍ଷୟକ୍ଷତିର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ପଡିବ।
ପ୍ରଦୂଷଣର ଚାପ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଜନସଂଖ୍ୟା, ଉଦ୍ଭିଦ ଏବଂ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବକୁ ଆକଳନ କରି ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଦୂଷିତ ପାରାଦୀପ ବନ୍ଦର ଅଞ୍ଚଳରେ ପରିବେଶର ବ୍ୟାପକ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଉ | ପ୍ରଭାବିତ ପରିବାରଗୁଡିକର ଏକ ବ୍ୟାପକ ସାମାଜିକ ପ୍ରଭାବ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଉ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବିକା ସମସ୍ୟାର ତୁରନ୍ତ ସମାଧାନ ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉ |